spiroslyra Creative Commons License 2008.07.22 0 0 530

υποδώριος, αρμονία ή υποδωριστίˇ το ακόλουθο οκτάχορδον οκτάχορδον, σύστημα με οκτώ νότες ή χορδέςˇ κλίμακα με οκτώ νότες. Πριν από τον Αριστόξενο ονομαζόταν αρμονία. στο διατονικό διάτονον, το γένος στο οποίο γινόταν χρήση τόνων και ημιτονίων. Υπάρχουν δύο παραλλαγές ή υποδιαιρέσεις (χρόαι) του διατονικού γένους, το μαλακόν και το σύντονον. Ήταν μάλλον το αρχαιότερο από τα τρία γένη και, κατά γενική παραδοχή, το πιο απλό και πιο φυσικό, αλλά και "πιο ανδροπρεπές και αυστηρότερο" γένος: la - sol - fa - mi - re - do - si - la.
Αυτή η αρμονία ήταν γνωστή ως αιολία (ή αιολιστί), αλλά μετά την εποχή του Αριστόξενου Αριστόξενος, (375 / 360 π.Χ.-;)ˇ φιλόσοφος και θεωρητικός της μουσικής, γεννήθηκε στον Τάραντα και πέθανε στην Αθήνα. Μαθητής του Αριστοτέλη στο Λύκειο, υπήρξε πολυγραφότατος, με περί τα 453 μουσικά, ιστορικά και φιλοσοφικά βιβλία. Από τα μουσικά του βιβλία έχει σωθεί το μεγαλύτερο μέρος των Αρμονικών Στοιχείων. ο όρος υποδώριος χρησιμοποιήθηκε γενικά.
Ο Αθήναιος Αθήναιος, γραμματικός και σοφιστής που έζησε ανάμεσα στο 160 και 230 μ.Χ. Κυριότερο έργο του, το μνημειώδες (15 βιβλία) Δειπνοσοφισταί, με σημαντικές πληροφορίες για την αρχαία ελληνική μουσική. (ΙΔ', 625Α, 19) υποστηρίζει ότι η έκφραση υποδώριος χρησιμοποιήθηκε κατ' αναλογία προς παρόμοιες εκφράσεις: "όπως ονομάζουμε ό,τι μοιάζει στο λευκά υπόλευκο και ό,τι δεν είναι γλυκό, αλλά ωστόσο κοντά σε αυτό, υπόγλυκο, κατά τον ίδιο τρόπο ονομάζουμε υποδώριο εκείνον που δεν είναι ολότελα δώριος".

Πρβ. Θησ. Ελλ. Γλ. Η', στηλ. 327-328.

υποδώριος, τόνοςˇ ο χαμηλότερος από τους 13 τόνους στο αριστοξένειο σύστημα και από τους 15 τόνους στο νεο-αριστοξένειο σύστημα.

Βλ. λ. τόνος τόνος, όρος με διάφορες, και κάποτε όχι ολότελα ξεκαθαρισμένες, σημασίες στην αρχαία ελληνική μουσική.

1. τάση (τάσιςˇ ύψος).
2. διάστημα κατά το οποίο η 5η ξεπερνά την 4η, η μεγάλη 2η.
3. κλίμακα τοποθετημένη σ' ένα ορισμένο ύψος.
4. Ο Κλεονείδης δίνει μια τέταρτη σημασίαˇ τη σημασία του φθόγγου (ήχου, τόνου), π.χ. επτάτονος φόρμιγξ.
5. Ο όρος τόνος συχνά χρησιμοποιείται και για την αρμονία..