άνεσις, (από το ρ. ανίημι που, ανάμεσα σε άλλα, σήμαινε χαλαρώνω)ˇ στη μουσική χρησιμοποιούνταν με τη σημασία: χαλάρωση μιας χορδής, επομένως κίνηση από ψηλότερη θέση σε άλλη χαμηλότερη, χαμήλωμα του ύψους. Ο όρος άνεσις συναντάται πολύ συχνά σε αρχαία κείμενα, μουσικά και μή, με την ίδια σημασίαˇ καθώς και το αντίθ. επίτασις επίτασις, τέντωμα χορδήςˇ ή η κίνηση από ένα χαμηλότερο φθόγγο σε έναν ψηλότερο..
Όλοι σχεδόν οι αρχαίοι θεωρητικοί δίνουν τον ίδιο ορισμό του όρου. Αριστόξενος Αριστόξενος, (375 / 360 π.Χ.-;)ˇ φιλόσοφος και θεωρητικός της μουσικής, γεννήθηκε στον Τάραντα και πέθανε στην Αθήνα. Μαθητής του Αριστοτέλη στο Λύκειο, υπήρξε πολυγραφότατος, με περί τα 453 μουσικά, ιστορικά και φιλοσοφικά βιβλία. Από τα μουσικά του βιβλία έχει σωθεί το μεγαλύτερο μέρος των Αρμονικών Στοιχείων. (Αρμ. Ι, 10 Mb): "η δ 'άνεσις εξ οξύτερου τόπου εις βαρύτερον" (άνεσις [είναι η κίνηση] από έναν ψηλότερο τόπο τόπος, μια θέση μέσα στην έκταση της φωνής. Ο καθορίζει τρεις "περιοχές της φωνήςˇ ψηλή, μεσαία και χαμηλή". Ο Ανώνυμος του Bellermann καθορίζει τέσσερις: υπατοειδή, μεσοειδή, νητοειδή και υπερβολαιοειδή. [θέση] σ' έναν χαμηλότερο). Ο Αριστείδης Αριστείδης, θεωρητικός και συγγραφέας μουσικής. Πιστεύεται ότι έζησε ανάμεσα στον 1ο και 3ο αι. μ.Χ. Έχει γράψει ένα σημαντικό σύγγραμμα για τη μουσική με τον τίτλο Περί μουσικής, διαιρεμένο σε τρία βιβλία. (Mb ΙΙ, 8, R.P.W.-I. 6-7) επίσης λέει: άνεσις μεν ουν έστιν ηνίκα αν από οξυτέρου τόπου επί βαρύτερον η φωνή χωρή" (άνεση είναι όταν η φωνή προχωρεί από ψηλότερο τόπο [θέση] προς χαμηλότερο). Ο Βακχείος ο Γέρων Βακχείος ο Γέρων, (3ος/4ος αι. μ.Χ.;)ˇ μουσικός θεωρητικός της εποχής του Κωνσταντίνου. Τίποτε δεν είναι γνωστό για τη ζωή του. Είναι γνωστός για το βιβλίο του Εισαγωγή Τέχνης Μουσικής. (Εισ. MLˇ 12, C.v.J. 302) με μικρή διαφορά κάνει τη διατύπωση: "κίνησις μελών από του οξυτέρου φθόγγου επί το βαρύτερον" (μελωδική κίνηση από έναν ψηλότερο φθόγγο προς τον χαμηλότερο).
Ο Ανώνυμος χρησιμοποιεί και τον όρο άνεσις (Bell. 30, 21), αλλά και τον όρο ανάλυσις ανάλυσις, διαίρεση στα συστατικά στοιχεία ενός σύνθετου συνόλου, διάλυση ενός σύνθετου στα στοιχεία του κτλ. Κατά τον Ανώνυμο (Bell. 82, 78) είναι πορεία της μελωδίας από ψηλότερη θέση σε χαμηλότερη. Σήμαινε επίσης το αντίστροφο (ανάποδο) της λ. σύνθεσις, δηλαδή την ανάποδη πορεία των φθόγγων, που γίνονταν στη "σύνθεση" (σ. 82, 78). Ο Vincent στις Notices χρησιμοποιεί τη λ. ανάκλησις ανάκλησις, αντί ανάλυσις.
Ο Αριστόξενος (Αρμ. Ι, 10 Mb) λέει πως πολλοί ταυτίζουν την επίταση με το ύψος (την οξύτητα), και την άνεση με το βάθος (βαρύτητα) του ήχου.